به قلم محمد حبیبی
آنها که زندان رفته‌اند خوب می‌دانند که برای برخی زندانیان، کتاب حکم نان شب را دارد. هیچ چیز نمی‌تواند سنگینی گذر روزها و شب‌ها را در زندان آسان کند، مگر غرق شدن در لابلای خطوط کتاب‌ها. و حالا اگر جایی باشد که در آن همهمه‌ی بی‌پایان صداها، سکوتی را هدیه کند، برای این غرق شدن‌ها، حکم تنفس رهایی در زندان را دارد. جایی شبیه به کتابخانه بند ۴ اوین.
این بار آخری که برای سومین بار وارد بند ۴ شدم و به کتابخانه رفتم، مثل قبل نبود. چیزهای زیادی تغییر کرده بود. تنوع کتاب‌ها بیشتر از گذشته بود. ساعت‌های بیشتری می‌شد در کتابخانه بمانی و گاهی تا نه شب. هر روز ده‌ها روزنامه و مجله وارد بند می‌شد. کلاس‌های فرهنگی از آموزش نجوم (علی یونسی و امیر حسین مرادی عزیز درس می‌دادند) تا کلاس‌های زبان (یکی از آموزش‌گرها کیوان مهتدی عزیز بود) و موسیقی و آشپزی ...برقرار بود. تمام کتاب‌ها لیست‌بندی شده در یک کامپیوتر با یک سرچ ساده قابل دسترس بود. بانک فیلم و سی‌دی ارزشمندی فراهم شده بود و بعد از آزادی شنیدم که مانیتورهایی در کتابخانه نصب شده است برای شنیدن موسیقی یا دیدن سی‌دی‌های آموزشی.
همه این تغییرات محصول شش سال تلاش مداوم زندانیان محیط زیستی در بند ۴ بود. در این سال‌ها مسئولیت کتابخانه و بخش فرهنگی بند با آنها بود. همه این امکانات را ذره ذره، با پیگیری و جمع‌آوری کمک‌های مالی از خود زندانیان فراهم کردند و با صبر و حوصله و پشتکار، زندانبان را قانع کردند، حالا که امکاناتی فراهم نمی‌کند، اجازه ورود این امکانات به زندان را بدهد. حاصل کار این دوستان شگفت‌انگیز بود.
آنها بیش از شش سال به ناحق حبس کشیدند، درست. اما حبس باکیفیت. کتابخانه‌ای ساختند که تا سال‌ها می‌تواند جایی باشد برای تنفس آزادی برای هر زندانی.
همه از حبس ناعادلانه‌شان گفتند و من دوست داشتم از دستاورد ارزشمندشان در سال‌های حبس بگویم و به پاس قدردانی کلاه از سر بردارم.
امیر حسین خالقی، سام رجبی، هومن جوکار و طاهر قدیریان
از شما دوستان ممنونم و می‌دانم که شما سرمایه‌های ارزشمند این سرزمین هستید
پ ن ۱: محمدرضا معمارصادقی، در این سال‌ها نقش موثری در فرستادن کتاب به زندان‌های مختلف و از جمله بند ۴ اوین داشته است. دراویش گنابادی (محمد شریفی‌مقدم، عباس دهقان، مصطفی عبدی) هنگام آزادی حجم زیادی دی‌وی دی آموزشی، موسیقی و فیلم و همچنین کتاب که در همه سال‌های حبس جمع‌آوری کرده بودند را به کتابخانه بند ۴ اهدا کردند. جعفر ابراهیمی، سعید مدنی و کیوان مهتدی، واسطه ورود کتاب‌های ارزشمندی به بند ۴ بودند. به امید آزادی‌شان.
پ ن ۲: در ارزشمندی کیفیت حبس خانم‌ها سپیده کاشانی و نیلوفر بیانی، دوستان بند زنان اوین نوشته‌اند و احتمالا در آینده بیشتر خواهند نوشت.